Η καλλιέργεια τρούφας είναι μια άκρως οικολογική καλλιέργεια η οποία δεν ανέχεται πολλές παρεμβάσεις. Στην ουσία δηλαδή είναι μια αντιγραφή του φυσικού βιότοπου της τρούφας. Γίνεται με φύτευση δενδρυλλίων τα οποία είναι μολυσμένα εργαστηριακά με το μύκητα μιας ποικιλίας τρούφας.Οι ποικιλιες τρούφας που καλλιεργουνται με επιτυχία είναι η μελανόσπορη τρούφα(T.Melanosporum),η καλοκαιρινή τρούφα(T.Aestivum),η φθινοπωρινή τρούφα(T.Uncinatum) και η ανοιξιάτικη τρούφα(T.Borchii).Η λευκή τρούφα(T.Magnatum) που εχει τη μεγαλύτερη εμπορική αξία δεν μπορεί να καλλιεργηθει προς το παρόν ενώ κάποιες καλλιέργειες αυτής της ποικιλίας βρίσκονται σε πειραματικό στάδιο.
Για να καλλιεργηθεί καποια ποικιλία τρούφας αρχικά θα πρέπει να ελεγχθεί η καταλληλότητα του χωραφιού. Χωράφια με προηγούμενες καλλιέργειες δεν θεωρούνται όλα ιδανικα.Σημαντικό ρόλο παίζει η περιεκτικότητα οργανικών υλών και μολύνσεων από μύκητες.Κατάλληλα είναι τα σιταροχώραφα ,καλλιέργειες με όσπρια.μηδικη,οποροφόρα.Σε τετοια περίπτωση συνισταται το όργωμα η το κόψιμο δέντρων και φυτεμα των νεων δενδρυλίων μετά από μια τριετία,ώστε να μειωθούν οι πιθανότητες υπαρξης ανταγωνιστικών μυκητων.
Κατά κύριο λόγο θα πρέπει να ελεγχθεί το ph. Η τρούφα θέλει αλκαλικά εδάφη, δηλαδή το ph (η λεγόμενη ενεργή οξύτητα )να είναι τουλάχιστον 7,1.Αυτο δε σημαίνει ότι και σε λίγο μικρότερο ph δεν μπορούν να βγουν τρούφες, αλλά όσο περισσότερο πληρεί το χωράφι τις προδιαγραφές, τόσο πιο πετυχημένη θα είναι και η καλλιέργεια. Δεύτερος σημαντικός παράγοντας είναι το υψόμετρο. Ιδίως για τις χειμερινές ποικιλίες το υψόμετρο είναι απαραίτητο.Η μελανόσπορη για παράδειγμα φύεται στην άγρια μορφή της σε υψόμετρο περίπου 600 μέτρων και Ph ιδανικά στο 8,2 σε αργιλοαμμώδη εδάφη. Αυτό σημαίνει ότι για την καλλιέργεια της συγκεκριμένης ποικιλίας απαιτείται υψόμετρο τουλάχιστον 500 μέτρων σε υγρό βιότοπο-μικροκλίμα .Σε διαφορετική περίπτωση, αν το υψόμετρο είναι χαμηλό, οι πιθανότητες για να είναι επιτυχής η καλλιέργεια μειώνονται δραματικά. Και αν πάλι οι τρούφες μπορέσουν να αναπτυχθούν, η σεζόν θα είναι πολύ μικρή (ένας μήνας αντί για τρεις που είναι το φυσιολογικό). Σημαντικό ρολό επίσης παίζει το χωράφι να έχει καλή αποστράγγιση και ελαφριά κλίση. Αυτό για να μη λιμνάζουν νερά και σαπίζουν οι τρούφες. Τέλος το χωράφι θα πρέπει να είναι απαλλαγμένο τα τελευταία τρια τουλάχιστον χρόνια από κάθε είδους λιπάσματα,και αυτό γιατί ο μύκητας είναι αρκετά ευαίσθητος για να επιβιώσει σε ένα βεβαρημένο απο λιπάσματα χωράφι.
Αν λοιπόν πληρούνται οι παραπάνω προδιαγραφές, μπορούμε να προχωρήσουμε σε περεταίρω αναλύσεις(φαίνονται σε παρακάτω πίνακα φυσικοχημικής ανάλυσης) εδάφους οι οποίες θα μας δείξουν ποια ποικιλία τρούφας μπορούμε πιθανόν να καλλιεργήσουμε. Γενικά κάθε ποικιλία έχει το δικό της βιότοπο, άρα και τις δικές της απαιτήσεις όταν θέλουμε να την καλλιεργήσουμε.
Βιότοποι και προδιαγραφές για τις καλλιεργήσιμες ποικιλίες τρούφας
Η μελανόσπορη τρούφα ωριμάζει και συλλέγεται από μεσα Δεκεμβρίου(με τις πρωτες παγωνιες) εως και αρχές Μαρτίου. Προτιμά ασβεστώδη εδάφη.Σημαντικό ρόλο παίζουν τα ανθρακικά άλατα,το σίδηρο,το μαγνήσιο και το κάλιο.Συνήθως συναντάται σε υψόμετρα 400-900..Δέιγματα έχουν βρεθεί και σε μικρότερα ή μεγαλύτερα υψόμετρα,όμως όταν πρόκειται να καλλιεργηθεί θα πρέπει να προτιμώνται τα ιδανικά υψόμετρα (500-700) σε συνδυασμό πάντα με το απαιτούμενο μικροκλίμα.Αγαπημένα δέντρα είναι οι βελανιδιές,φλαμουριές και τα πουρνάρια.Ο προσανατολισμός είναι καλύτερα να είναι νότιος και να το χωραφι θα πρέπει να έχει κάποια κλίση για να αποφεύγονται οι πλημμύρες,όχι όμως πολύ μεγάλη κλίση η οποία προκαλεί διάβρωση του εδάφους.Το ιδανικό ph (αλκαλικό το οποίο πρέπει να περιέχει ανθρακικά άλατα) είναι μεταξύ 7,5-8,5.Μπορεί αρχικα να ελεγχθεί με τον εξής τρόπο.Ρίχνουμε λίγες σταγόνες υδροχλωρικού οξέως (HCL)σε συγκέντρωση 11% και παρατηρούμε αν το εδαφος αφρίζει.Ο αφρισμός σημαίνει ύπαρξη ανθρακικών αλάτων,άρα και το ph είναι καλό για τρούφα.Το χώμα θα πρέπει να είναι συμπαγές,ομώς να επιτρέπει τη διέλευση νερού και αέρα,ωστα να μη σαπίζουν οι τρούφες.Σε ξηρές καιρικές συνθήκες θα πρέπει να είναι ελαφρύ. Υπερβολική περιεκτικότητα σε άργιλο κάνει το χώμα κολλώδες με συμπαγή δομή που σημαίνει ότι κατακρατά μεγαλύτερες ποσότητες νερού από ότι χρειαζόνται οι τρούφες.Ενα άλλο σημάδι που δείχνει ότι υπάρχει κακή αποστράγγιση εδάφους είναι η ύπαρξη πρασινωπής χροιάς στην επιφάνεια του εδάφους. H περιεκτικότητα σε ασβεστόλιθο θα πρέπει να είναι μεταξύ 0-1,5%,και η περιεκτικότητα σε πηλό 3,5-9,5%.Επίσης η περιεκτικότητα του τριοξειδιου του άνθρακα (CO3)να είναι 0-44% και η σχέση άνθρακα /αζώτου (C/N) 13-17.
Η καλοκαιρινή τρούφα (T.Aestivum) φύεται κυρίως σε μεσογειακά κλίματα ενώ τη φθινοπωρινή τρούφα(Τ.Uncinatum) τη βρίσκουμε σε ψυχρότερα κλιματα. Αυτές οι δύο τρούφες ανήκουν στη ίδια οικογένεια όμως έχουν διαφορετικό βιότοπο.Η φθινοπωρινή τρούφα προτιμά πιο κρύα μέρη, σε μεγαλύτερα υψόμετρα και εδάφη πιο πλούσια σε οργανική ύλη. Οι πυραμύδες της είναι πιο έντονες από αυτές της καλοκαιρινής τρούφας και το άρωμά της έιναι μεγαλύτερης εντασης γεγονός που δικαιολογεί τη σχεδόν διπλάσια τιμή της.Η καλοκαιρινή τρούφα συλλέγεται από αρχές Μαϊου εως και μέσα Αυγούστου,ενώ η φθινοπωρινή τρούφα μέσα Σεπτέμβρη με μέσα Δεκέμβρη. Καλοκαίρινες τρούφες μπορει να ωριμασουν και το φθινόπωρο αν το επιτρεπουν οι καιρικές συνθήκες και κατά καιρούς εχει τύχει να εμφανιστούν και σε αλλες εποχες, δηλαδή μεταξύ Νοεμβρίου και Μαρτίου σε διαφορετικά στάδια ωρίμανσης.Δηλαδη έχει τυχει να βρεθούν καλοκαιρινές ρούφες αρχές Νοεμβρίου σε χρονιά με πολύ ζεστό φθινόπωρο.Επίσης έχει τύχει να βρεθούν άγουρες τρουφες το Δεκέμρη (στάδιο ανάπτυξης της καλοκαιρινής τρούφας).
Η μορφολογία εδάφους για αυτές τις δύο ποικιλίες μοιάζει με αυτή της μελανόσπορης,αλλα οι δυο αυτές ποικιλίες μπορούν να ανεχτούν μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε άργιλο (ιδίως η καλοκαιρινή τρούφα).Το ph θα πρέπει να είναι μεταξύ 7,1-8,5, η περιεκτικότητα του ασβεστόλιθου 0,1-15%.,και η περιεκτικότητα σε πηλό 40-45%.Επίσης η περιεκτικότητα του τριοξειδιου του άνθρακα (CO3)να είναι 0-70% και η σχέση άνθρακα /αζώτου (C/N) 10-22 .Σημαντικο ρόλο παίζει ο προσανατολισμος καθώς τρουφες σε μέρη με βόρειο προσανατολισμό καθυστερούν να ωριμάσουν.
Οι μελανόσπορες τρούφες και οι καλοκαίρινες τρούφες είναι προσαρμοσμένες στις ξηρες και θερμες συνθήκες ενος μεσογειακου κλιματος.Το ιδανικό μεσογειακό κλίμα για την ανάπτυξη τρουφών περιλαμβάνει ζεστή και υγρή ανοιξη , ξηρό καλοκαίρι με κάποιες καταιγίδες , χωρίς καθόλου παγετό στις αρχές του φθινοπώρου καθώς και χειμώνα χωρίς πολύ μεγάλες(20 μερες και ανω) ψυχρες περιόδους κάτω από 7 º C. Η βροχή θα πρέπαι να είναι μεταξύ 400-930 mm.Κατα τη διάρκεια του καλοκαιριού οι καταιγίδες στον φυσικό βιότοπο θα πρείπει να δίνουν 48-64 χιλιοστά βροχής σε μηνιαία βάση.
Η ανοιξιάτικη τρούφα συλλέγεται από αρχές Ιανουαρίου έως και μέσα Απριλίου. Παρουσιάζει μια ευρεία οικολογική προσαρμοστικότητα, δηλαδή βγαίνει σε κρύο, εύκρατο, και μεσογειακό κλίμα και σε ph 5,5 έως και 8 σε όλα τα υψόμετρα ,ακόμη και δίπλα στη θάλασσα .Προτιμά αμμώδη ασβεστολιθικά εδάφη ή και αμμοπηλώδη,οπως και μεριές με παλαιές αποθέσεις νερού. Αντιθέτως δεν προτιμά αργιλώδη και λασπώδη εδάφη όπως επισης δεν φύεται και σε περιοχές με νέες αποθέσεις νερου,σχιστόλιθους,όξινα πετρώματα και πετρωματα πο περιέχουν χαλαζία.Προτιμά πλαγιές με ελαφρά κλίση,μέχρι περίπου 10% και νότιο προσανατολισμό. Φύεται και σε φυσικές περιοχές της μελανόσπορης τρούφας ( Tuber melanosporum ) σε όλα τα υψόμετρα. Συμβιώνει μυκοριζικα με ενα ευρυ φασμα από τα δένδρα , όπως πευκο, πουρνάρια ,δρυς, φουντουκιά , λεύκες και άλλα.
Δειγματοληψία
Η δειγματοληψία χώματος για την ανάλυση δειγμάτων χώματος του χωραφιού που πρόκειται να φυτευθούν δενδρύλλια τρούφας γίνεται με τον εξής τρόπο: Παραδείγματος χάρη σε ένα χωράφι τριών στρεμμάτων θα παίρναμε από πέντε διαφορετικά σημεία αριθμημένα δείγματα σε σχήμα όπως είναι το ζάρι στο νούμερο πέντε (τέσσερα περιμετρικά και ένα στο κέντρο). Τα δείγματα θα πρέπει να αριθμηθούν για να γνωρίζουμε ακριβώς τις αναλύσεις που θα προκύψουν στην κάθε μεριά του χωραφιού. Από το κάθε σημείο λαμβάνουμε ένα δείγμα, σε βάθος περίπου είκοσι εκατοστών.
Επιλογή και Φύτευση δενδρυλλίων
Αναλόγως τα αποτελέσματα και φυσικά το υψόμετρο, βάζουμε την ποικιλία που ταιριάζει στο χωράφι μας. (και όχι αυτή που εμείς θέλουμε η αυτή που νομίζουμε ότι έχει μεγαλύτερη εμπορική αξία.)Η ποικιλία των δενδρυλλίων επιλέγεται ανάλογα την ποικιλία που θα καλλιεργήσουμε και ανάλογα τα δέντρα που φύονται από μόνα τους στη γύρω περιοχή. Αν για παράδειγμα γύρω από το χωράφι μας έχει δρυς, θα ήταν πολύ πιο ασφαλές να βάλουμε δρυς. Και ακόμη περισσότερο έστω ότι γνωρίζουμε ότι εκεί γύρω υπάρχει καλοκαιρινή τρούφα, η καλλιέργεια καλοκαιρινής ποικιλίας θα επιφέρει και επιτυχημένη καλλιέργεια, και αυτό γιατί στην καλλιέργεια τρούφας αντιγράφουμε το φυσικό βιότοπο της τρούφας. Η φύτευση των δενδρυλλίων προτιμάται να γίνεται το φθινόπωρο και οι αποστάσεις μεταξύ τους εξαρτώνται από την ποικιλία τρούφας.
Η μελανόσπορη τρούφα αναπτύσσεται σε συμβίωση με μια μεγάλη ποικιλία από φυτά,(αριά,δρυς,φουντουκιά, φλαμουριά,πεύκο.κέδρο,γαύρο,τηλιο,λεύκα,ιτιά,οξιά)αλλά για την καλλιέργειά της χρησιμοποιούνται λίγα μόνο από αυτά.(αριά,δρυς,φουντουκιά).Αυτό γιατι τα συγκεκριμένα δέντρα παραμένουν πιο πιστα στο μύκητα που εχουν εμβολιαστει.Οι μύκητες ανταγωνίζονται ο ένας τον άλλο για το ποιος θα επικρατήσει και μολύνει το δέντρο,και όσο πιο αργή είναι η ανάπτυξη του φυτού,τόσο πιο σταθερό είναι το φυτό αυτό στο μύκητα.Γιαυτο και το πεύκο για παράδειγμα δεν θεωρείται ιδανικό δέντρο για καλλιέργεια τρούφας,γιατι αναπτύσσεται γοργά και πολύ εύκολα μπορεί να χάσει το μύκητα με τον οπίο έχει εμβολιαστεί.
Η ιδανική πυκνότητα είναι 200-400 φυτά ανα δέκα στρέμματα. Οι αποστάσεις μπορεί να ποικίλουν ,όπως για παράδειγμα 5×5 μετρα αποστασης δηλαδη 400 φυτα /εκταριο,5×6 δηλαδή 330 φυτά/εκτάριο,6×6 (277 φυτά/εκτάριο),6×7(240 φυτά/εκτάριο) Γενικά όταν η φύτευση είναι αραιή,(όπως στο φυσικό βιότοπο) τα εδάφη είναι πλούσια σε οργανική ύλη και υπάρχει απόθεμα νερού, τα δέντρα θα αναπτυχθούν με τους ταχύτερους δυνατούς ρυθμούς. Πυκνότερη φύτευση σημαίνει περισσότερα δέντρα, αρά μεγαλύτερες ποσότητες καρποσώματος. Επίσης ένα βιότοπος για να μπορέσει να παράγει καρπόσωμα έχει ανάγκη από συγκεκριμένο όγκο σκιάς(όγκο φυτού).Με την πυκνή φύτευση αυτό επιτυγχάνεται γρηγορότερα από ότι στην αραιή φύτευση,επομένως μειώνεται ο χρόνος παραμονής για την πρώτη σοδειά. Όμως μόλις τα δεντρα της πυκνής καλλιέργειας μεγαλώσουν ,θα υπερκαλύψουν τον βιότοπο,οπότε για να υπάρχει συνέχεια καρποφορίας θα πρέπει να γίνεται τακτικό κλάδεμα.Σε αντίθεση με την αραιή φύτευση που χρειάζεται ελάχιστο κλάδεμα, και όπου αυτό χρειάζεται. Συνήθως φυτεύονται σειρές δέντρων.Τα δέντρα έχουν απόσταση 5,6 η 7 μέτρα μεταξύ τους και οι σειρές απέχουν 7,8,και 7 μέτρα αντίστοιχα.Ο σωστός προσανατολισμός των σειρών από τα φυτά είναι από βορρά προς νότο,ετσι ώστε ο ήλιος να φωτίζει το κέντρο ολόκληρης της σειράς.
Η καλοκαιρινή τρούφα φύεται σε πουρνάρι, δρυς ,πεύκο ,φουντουκιά κ.α άλλα,όμως προτιμάται να καλλιεργείται κυρίως σε δρυς πουρνάρι και αριές. Τα δενδρύλλια φυτεύονται αραιότερα σε σχέση με αυτά της μελανόσπορης τρούφας( 200-300 δένδρα / εκτάριο ) Επειδή οι καλοκαίρινες τρούφες είναι λιγότερο απαιτητικες από άποψη καιρικών συνθηκών και οικολογίας ,( γεγονός που φαίνεται απο την ευρεία γεωγραφική έκταση στην οποία φύονται), η καλλιέργεια της καλοκαιρινης τρούφας μπορεί να έχει μεγαλύτερη επιτυχία και να ειναι πιο εύκολη σε σχέση με αυτή της μελανοσπορης τρούφας .
Η φθινοπωρινή τρούφα συμβιώνει μυκορυζικά σε βελανιδιές , φουντουκιές και πεύκα αλλά και σε ασβέστουχα εδαφη με κέδρους , σε πυκνότητες μεταξύ 600-1000 δένδρα / εκταριο.Η πυκνότητα φυτευσής της είναι η μεγαλύτερη από όλες τις καλλιεργήσιμες ποικιλίες που εχουν σημαντική εμπορική αξία.
Η ανοιξιάτικη τρούφα(T. borchii ) συμβιώνει με μεγάλη ποικιλία απο δέντρα(δρυς,πεύκο,βελανιδια,οξια,πουρνάρι, κέδρο και άλλα) τα οποία μπορούν σχεδόν όλα να χρησιμοποιηθούν για την καλλιέργειά της. Χρειάζεται το μικρότερο χρόνο παραμονής,αφού μπορεί να δώσει καρπόσωμα ακόμη και σε τέσσερα χρόνια. Παράλληλα,είναι τρούφα που παρουσιάζει υψηλη οικολογική προσαρμοστικότητα( φύεται σε όλη την Ευρώπη,σε όλα τα υψόμετρα,σε διάφορα δέντρα).Ο μύκητάς αυτής της τρούφας της είναι ιδιαίτερα ανταγωνιστικός γεγονός που φαίνεται από τις μικρές απαιτήσεις σε ph (ανταγωνίζεται και επιβιώνει σε χαμηλότερο ph από το ιδανικό για αυτήν την τρούφα).
Προετοιμασία εδάφους πριν τη φύτευση δενδρυλλίων τρούφας
Το χωράφι αρχικά θα πρέπει να περιφραχτεί γιατί πολλά είδη ζώων τρώνε τις τρούφες (αγριογούρουνα, ασβοί, κτλ)Το χωράφι θα πρέπει να οργωθεί,όμως το όργωμα αν είναι δυνατόν να μη γίνεται με βαριά τρακτέρ,και να προτιμάται να γίνεται όταν το έδαφος είναι στεγνό για να μην γίνεται το χώμα συμπύκνωμένο απο το πάτημα.Το χώμα θα πρέπαι να διατηρηθεί αφράτο οσο γινεται.Σε περίπτωση που δεν γίνεται καλή αποστράγγιση του κάτω στρώματος του εδάφους,μπορούμε να «σπάσουμε» με όργωμα το κάτω στρώμα,χωρίς να ανακατευθούν το επιφανειακο με το κατω στρώμα.Ανακάτεμα των δυο στρωμμάτων καθυστερεί την ανάπτυξη καρπών.Κατά το Νοέμβρη μπορούμε να σκάψουμε τις τρύπες,όπου θα φυτευτούν τα δενδρύλλια τρούφας.Προαιρετικά μπορουμε να αφήσουμε εκτεθειμένες τις τρύπες για μερικές ημερες(πριν βάλουμε τα δενδρύλλια),για να επωφεληθεί το χώμα στο βάθος των τρυπών απο πιθανές βροχές.
Φροντίδα και εργασίες της καλλιέργιας
Κατά τα δύο με τρία πρώτα χρόνια η καλλιέργεια περνά το στάδιο της εγκατάστασης.Τα δενδρύλλια προσαρμόζονται και οι ρίζες τους δυναμώνουν.Τα δεντράκια σε αυτή τη φάση πρέπει να επιβιώσουν και να διατηρήσουν τη μυκόριζα.Δεν μας ενδιαφέρει να αναπτυχθούν σε υπερβολικό βαθμό.Η φροντίδα που χρειάζεται η καλλιέργεια σε αυτή τη φάση είναι πότισμα κατα τους καλοκαιρινούς μήνες(ιδίως Ιούλιο και Άυγουστο),περίπου μια φορά την εβδομάδα.Σε αυτή τη φάση απαγορεύεται το κλάδεμα των δενδρυλλίων τρούφας.Εναλλακτικά μπορούμε να κουρεύουμε τα χόρτα γύρω απο τα δεντράκια για να τα διευκολύνουμε.Σε αυτή τη φάση στην επιφάνεια του εδάφους αναπτύσσεται ένα φυσικό προστατευτικό στρώμα.
Μεταξύ έκτου και δέκατου του έτους η καλλιέργεια βρίσκεται σε φάση καρποφορίας.Αυτό γιατί τα δενδρύλλια τρούφας έχουν αναπτυχθεί και έτσι δημιουργείται το κατάλληλο μικροκλίμα για να αποδώσει η μυκόριζα καρπό.Τα δενδρύλλια καθώς έχουν αναπτυχθεί προμηθεύουν ίσκιο κάτω απο αυτά και έτσι διατηρείται δροσια και υγρασία,παράγοντες που είναι απαραίτητοι για την ανάπτυξη και ωρίμανση τρουφών.Στα έξι χρόνια παίρνουμε τα πρώτα δείγματα,αλλα δεν τα βγάζουμε αν δεν είναι απαραίτητο.Αφήνουμε το μύκητα να εξαπλωθεί.Σε περίπτωση που βγάλουμε ασύστολα τρούφες υπάρχει κίνδυνος ο μύκητας να εξαλειφθεί.Η καλλιέργεια καλό είναι να αφήνεται μέχρι το δέκατο έτος πριν προβούμε σε μαζική συλλογή των τρουφών.Σε αυτό το χρονικό διάστημα λοιπόν (εξι-δέκα έτη) πρέπει να προσέξουμε να μην αναπτυχθούν υπερβολικά τα δέντρα.Νερό κατα τους καλοκαιρινούς μήνες αν είναι απαραίτητο.Υποβοηθάμε τα δεντράκια καταστρέφοντας τα χόρτα γυρω απο αυτά,είτε κόβοντας τα χόρτα,είτε με επιφανειακό όργωμα,το οποίο πρέπει να γίνεται με το χέρι.Σε αυτη τη φάση μπορούμε να προβούμε και σε κλάδεμα.
Από το δέκατο έτος και μετά(μέχρι και το τριαντακοστό πέμπτο έτος) μπορεί να γίνει συλλογή τρούφας για εμπορικούς σκοπους.Πότισμα τους καλοκαιρινόυς μηνες όταν είναι απαραίτητο,δηλαδή αν υπάρξουν 15-20 μέρες χωρίς βροχή,πρέπει να ποτίσουμε.Το ποτισμα ιδανικά να γίνεται να ψεκασμο,και πάντα να αφήνουμε μερικές μέρες ξηρασίας.Το κουρεμα του χόρτου είναι απαραίτητο εαν υπάρχει ή εναλλακτικά μπορεί να γίνει όργωμα (με το χέρι) με φυγόκεντρο κλίση,δηλαδή ξεκινώντας από τον κορμό του δέντρου προς τα έξω.Το όργωμα να γινεται σε βαθος 5 εκατοστά στον τρουφόκυκλο,και σε βαθος 15 εκατοστά έξω απο τον τρουφόκυκλο.Να γίνεται δύο φορές το χρόνο.Τέλος Μαρτιόυ και τέλος Απριλίου σε καλλιέργεια μελανόσπορης τρούφας,Ιανουάριο και Φεβρουάριο σε καλλιέργεια καλοκαιρινής τρούφας.Στη μέση των σειρών μπορούμε να επιτρέψουμε να βγουν χορτα.Για να ενισχύσουμε την υγρασία γλυρω απο το δέντρο ωστε να μην εξατμίζεται εύκολα μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε άχυρο ή κλαδία,δημιουργώντας ένα προστατευτικό στρώμα,το οποίο παγιδεύει την υγρασία και βελτιώνει τη βιολογική δραστηριότητα.Προστατευτικό στρώμα μπορούμε να δημιουργήσουμε τοποθετώντας και πετρες σε διάφορα σημεία του τρουφόκυκλου.Οι πέτρες στην καλλιέργεια μελανόσπορης τρούφας μπορούν να τοποθετηθούν τον Ιούνιο .Τις μετακινούμε μια με δυο φορές κατα τη διάρκεια του καλοκαιριού.Ποτέ δεν καλυπτουμε όλο τον τρουφόκυκλο.Το κλάδεμα είναι απαραίτητο σε πολύ υγρό και σκοτεινό μέρος ωστε το φως του ήλιου να διαπερνά στον τρουφόκυκλο.(τρουφόκυκλος είναι ένας νοητός κύκλος γύρω απο το δέντρο,όπου φύονται υπογείως οι τρούφες.Συνήθως παρατηρείται μείωση βλάστησης στη περιοχή του τρουφόκυκλου).
Θεωρητικά μετά το τριαντακοστό πέμπτο έτος η καλλιέργεια φθίνει και παύει σιγά σιγά να δίνει τρούφες.Μπορούμε όμως να παρατείνουμε την καρποφορία για ακόμη δέκα έτη.Σε αυτή την περίπτωση η καλλιέργεια περνάει σε φάση ανναγέννησης.Αυτό επιτυγχάνεται με τακτικό κλάδεμα ωστε σε καμία περιπτωση τα δέντρα να μην ενώσουν τα κλαδιά τους.Τα δέντρα έχουν πλέον την τάση να δημιουργούν νέες ζώνες που επιτρέπουν την εξάπλωση των ήδη υφιστλαμενων τρουφόκυκλων.
Συλλογή τρούφας
Τρούφες πρέπει να συλλέγονται μόνο με εκπαιδευμένους σκύλους . Άλλα ζώα , όπως οι χοίροι βλάπτουν τον τρουφότοπο (βιοτοπο τρουφας) . Να χρησιμοποιείτε πάντα το μαχαίρι τρούφας και όχι άλλα εργαλεία για σκάψιμο καθως μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις για τον βιότοπο τρούφας.Σκαψτε εκει που δειχνει ο σκυλος σκεπάζοντας επειτα την τρύπα που βγάλατε την τρούφα και ποτέ μην οργώνετε για συγκομιδή τρουφας , όπως θα κάνατε για τις πατάτες .
Η σεζόν για την κάθε ποικιλία κρατάει περιπου τρεις μήνες.Ενδεικτικά η σεζόν της μελανοσπορης τρουφας στην Ελλαδα ξεκινά από 15 Δεκεμβρη(με τις πρωτες παγωνιες) και τελειώνει περ’ιπου αρχες Μάρτιου .Από αρχές Μαΐου έως το τέλος του Αυγούστου είναι η σεζόν την καλοκαιρινής τρούφας. Μη μαζευετε αγουρες τρουφες.Στόχος ειναι η σταδιακη συγκομιδη καθ’ ολη τη διαρκεια της σεζον.
Τους τρείς μήνες καρποφορίας( για την καθε ποικιλία), ο καλλιεργητής μπορεί να συλλέγει τρούφες δύο φορές εβδομαδιαίως. Οι τρούφες δεν ωριμάζουν όλες μαζί ,αλλά σταδιακά. Είναι σαν μια ντοματιά που δίνει σταδιακά όλο της τον καρπό. Σε αυτή την περίπτωση αρχίζουν να ωριμάζουν στην αρχή της σεζόν οι πρώτες, μετά από λίγες μέρες οι επόμενες, μετά οι επόμενες και αυτό συνεχίζεται μέχρι να τελειώσει η σεζόν. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι τρούφες αναπτύσσονται αρκετούς μήνες πριν την εποχή ωρίμανσης-συλλογής και αυτό μπορεί να περιγράφει στο παρακάτω σχήμα (κύκλος ζωής της καλοκαιρινής τρούφας).
Εμβολιασμός ήδη μολυσμένων-ώριμων δέντρων
Θεωρητικα εκει οπου βγαινουν μανιταρια δε φυονται τρουφες .Συμβαίνει όμως και αλλοι μύκητες(όπως μανιτάρια) να συνυπάρχουν με τις τρούφες στον ιδιο τρουφοκυκλο, όταν οι συνθήκες είναι κατάλληλες .
Οι τρούφες ζουν συνδέδεμενες με ώριμα δέντρα και με τον επιπλεον εμβολιασμό των δεντρων μπορεί να μειώθει ο χρόνος που περιμένουμε για την έναρξη της καρποφορίας .Μια απλή μέθοδος ενίσχυσης ήδη μολυσμένων-ώριμων δέντρων είναι να παρουμε μερικές τρούφες (ποικιλία όμοια με αυτή που έχουμε στην καλλιέργειά μας),να τις κόψουμε κομματάκια και να τις βάλουμε σε ένα μπουκάλι με νερό(απιονισμένο κατα προτίμιση).Κλείνουμε το καπάκι και χτυπάμε δυνατά το νερό με τις τρούφες στο μπουκάλι για λίγη ώρα.Ετσι έχουμε δημιουργήσει ένα διάλειμα σπορίων της ποικιλίας που θέλουμε.Σκάβουμε ελαφρώς το χώμα μέχρι να αποκαλυφθεί ένα μικρό σημείο ρίζας του δέντρου που θέλουμε να ενισχύσουμε.Τραυματίζουμε το σημείο της ρίζας και περιχύνουμε το τραυματισμένο σημείο με το διάλυμα.Μετά καλύπτουμε με χωμα.Αλλος τρόπος είναι η ενίσχυση με ειδικά διαλύματα.
Αυτές οι τεχνικές έχουν μεγάλη αξία για την ενίσχυση,αναγέννηση και τη δημιουργία νέων τρουφότοπων σε ήδη υπάρχουσα καλλιέργεια καθώς και για καλλιέργειες τρούφας που για κάποιο λόγο έχουν χάσει το μυκητα της τρούφας .Σίγουρα είναι εξαιρετικά δύσκολο να εμβολιαστουν με τρούφα ώριμα δέντρα όταν έχουν ήδη άλλους μύκητες στις ρίζες τους.